Control freak

Loslaten is voor mij soms lastig om te doen. Van mezelf weet ik al heel lang dat ik een control freak ben. Dat blijkt uit meerdere signalen en deze zie ik bij mezelf terug wanneer ik op school of op stage ben, maar ook wanneer ik iets onderneem met vrienden, thuis ben of me verantwoordelijk voel voor bepaalde zaken. Ik neem graag de touwtjes in handen, want dat biedt mij zekerheid, vertrouwen en orde. Tevens ben ik dan ook bang voor mislukkingen, problemen en een chaotische sfeer. Dat mag mij niet overkomen wanneer ik de touwtjes in handen heb, want dan kan ik me heel naar gaan voelen...

Een control freak zijn

Toen ik een stukje las op Wikipedia las over de control freak stond er dat dat iemand is die graag (overmatige) controle wil uitoefenen op zichzelf en op andere mensen. Het is een behoefte die van nature ontstaat en het  geeft een gevoel van zekerheid en orde. Hier herkende ik mezelf enorm in. Je kunt ook over mij zeggen dat ik een control freak ben, omdat ik de regie zelf maar al te graag in handen neem. Andere mensen vertrouw ik niet zo snel, omdat ik het gevoel heb dat zij bepaalde dingen toch maar zouden verprutsen. Dat is een control freak ben is denk ik ontstaan vanuit mijn perfectionisme. Daaruit zijn wel meerdere dingen ontstaan, zoals mijn doorzettingsvermogen en leergierigheid, maar ook minder leuke dingen zoals een laag zelfbeeld en een eetstoornis. 

Perfectionisme hangt daarom ook nauw samen met het zijn van een control freak. 

Als control freak:

- Wil ik altijd alles tot in de puntjes regelen;

- Ben ik bang op bepaalde risico's te nemen;

- Wil ik dingen regelen voor mezelf en voor mensen om mij heen;

- Ben ik streng voor mezelf en voor anderen;

- Bedenk ik vaak in mijn hoofd alles wat mis kan gaan;

- Wil ik alles zelf in hand houden en vind ik het moeilijk taken te delegeren.

Op lastige momenten heeft een control freak last van slecht slapen, vermoeidheid, prikkelbaar zijn en heel veel piekeren. Ook ik heb hier vaak last van als dingen niet gaan zoals ze horen te lopen. Wanneer ik bijvoorbeeld in een projectgroep zit en mijn groepsgenoten doen niet wat ik wil of nemen zelf de touwtjes in handen, dan kan ik daar heel lang over piekeren, me er zorgen over maken of zelfs gaan huilen. Gewoon omdat het niet gaat zoals ik loop en andere mensen die touwtjes in handen nemen. Wanneer ik iets nieuws probeer, bedenk ik in mijn hoofd alles wat mis kan gaan. Meestal zijn dit geen leuke gedachtes en hierdoor vind ik veranderingen en nieuwe dingen proberen nooit echt heel leuk om te doen. Ik vind het maar lastig, omdat je continu in onwetendheid. Als de control freak iets haat, dan is het onwetendheid wel. 

Daarnaast vind ik het fijn om bepaalde dingen voor andere mensen te regelen, helemaal de dingen die ook betrekking hebben op mij. Wanneer een vriendin jarig is geweest, ben ik degene die voorstelt dat ze een feestje moet geven. Dan kom ik altijd met bepaalde ideeën die we kunnen doen, enkel en alleen om controle uit te oefenen, zodat ik weet wat mij te wachten staat. Wanneer ik met Luuk iets wil ondernemen, ben ik meestal degene die alles bedenkt en tot in de puntjes uitstippel waar we heen gaan. Zo weet ik dat alles geregeld is en dat dingen als tickets, auto, eten en drinken op die dag beschikbaar zijn. Wanneer iemand anders dingen regelt, kan ik daar naar van worden. Doen ze het wel op tijd? Zorgen ze wel voor alles? Houden ze wel rekening met.... Er kunnen dan zoveel dingen in mijn hoofd op poppen. 

Lijstje

Op Rubriek.nl vond ik een soort test over het zijn van een control freak. Als je meer dan 5 keer 'ja' beantwoord op de onderstaande vragen, dan ben jij een control freak. Ik heb de vragen ook even beantwoord, laten we eens kijken wat de test zegt!

1. Vind je het moeilijk om dingen aan anderen over te laten? Misschien wel omdat je vindt dat je alles zelf toch beter en sneller kunt doen? - Ja, klopt helemaal... Vooral op school heb ik hier last van. Wanneer mijn cijfer er onder lijdt, wil ik het liefste alles zelf doen en alle touwtjes in handen nemen. Tja... Andere mensen kunnen er toch niets van. Als je wilt dat iets goed gebeurd, moet je het zelf doen. 

2. Raak je geïrriteerd of word je onrustig als mensen je laten wachten, zich niet aan afspraken houden, of gewoon als de dingen niet volgens jouw plan verlopen of als dingen niet verlopen zoals jij dat had gedacht of gehoopt? - Klopt ook... Als je een afspraak niet kunt nakomen, maak hem dan niet. Ik moet rekeningen met hou houden, dus jij ook met mij. Ik vind het ook niet fijn als mijn planning daardoor helemaal in de war raakt en kan daar behoorlijk pissig om worden.

3. Zit je handtas vol dingen waarvan je verwacht dat je ze misschien nodig kan hebben? Sleutelbossen uit een ver verleden, medicijnen die je niet nodig hebt (handig hoor, voor de zekerheid) een boek voor als je je verveelt. - Nee, meestal niet. Alleen de dingen die echt noodzakelijk zijn gaan mee in mijn tas. 

4. Geef je de mensen in je omgeving graag ‘ongevraagd advies’ over hoe ze hun leven moeten inrichten, hun kinderen moeten opvoeden, onder het mom van opbouwende kritiek? - Nee, maar in mijn hoofd doe ik dat soms wel of ik vertel het tegen andere personen om een soort van te klagen over de persoon die ik advies zou willen geven, maar echt ongevraagd advies geef ik niet echt. Ik vind het zelf ook irritant als mensen dat bij mij doen. 

5. Leef jij je leven volgens vaste patronen en gewoonten die je jezelf door de jaren heen hebt aangeleerd? Ben je bijna bijgelovig om er van af te wijken? - Ik ben niet bijgelovig, maar ik hou wel van structuur en regelmaat, zodat ik weet waar ik aan toe ben. Soms vind ik het ook lastig om mij flexibel op te stellen. Ik denk dat ik deze vraag dan ook wel met ja kan beantwoorden. 

6. Ben jij het type dat zich geroepen voelt om de leiding op zich te nemen en orde te scheppen als de situatie verwarrend wordt? - Ja ja ja! Altijd! Met alles: in mijn vriendengroep, op school, in projectgroepen, op mijn stage, bij het organiseren van dingen. Jep, that's me!

7. ‘Help’ jij bestuurders in de auto met opmerkingen over hun rijstijl, het vinden van de juiste route, de beste parkeerplaats, terwijl je er zelf naast zit? Erger nog, laat je ook weten dat het stoplicht op groen is gesprongen? - Eeuuh ja soms wel bij mijn moeder of vriend. 

8. Maak je overdreven vaak planningen voor eenvoudige, alledaagse dingen, schema’s om je tijd in te delen? - Dat doe ik in mijn hoofd vaak wel, maar het is niet dat ik dingen per sé moet opschrijven als ze eenvoudig zijn. In mijn hoofd heb ik dan wel een lijstje voor die dag en heb ik ook al een idee op welk tijdstip ik het wil gaan doen. Dus,  ja.

9. Vind je het moeilijk om je fouten toe te geven, te zeggen dat je het verkeerd had begrepen of gewoon van gedachten bent veranderd? - Klopt... Het liefst maak ik geen fouten en doe ik alles in één keer perfect. Anders kan ik mezelf zo dom vinden. 

10. Maak je graag lijstjes, wat voor boodschappen je moet doen, welke klusjes er gedaan moeten worden, wie je nog moet bellen? Gewoon voor de zekerheid zodat je het niet vergeet. - Ja, want dan weet ik dat ik niks over het hoofd heb gezien en alles heb gedaan wat ik moest doen. 


Nou, kijk eens aan. Acht vragen heb ik met 'ja' beantwoord, dus dan kun je concluderen dat ik een control freak ben, net als ik al dacht en van mezelf wist dat ik dat ben. Die puntjes die in die lijst staan, slaan echt op mij. Vaak vraag ik mij 's avonds ik bed af of ik alles wel gedaan heb en gezegd heb voor wat ik die dag moest doen of zeggen. Soms kan ik er zelfs over dromen. Laatst had ik een nachtmerrie en droomde ik dat ik bepaalde dingen op stage nog niet in orde had en dat mijn begeleider boos werd. Ik begon allemaal dingen te roepen, zonder dat ik het zelf wakker had. Luuk werd daar wakker van en probeerde me te kalmeren. Uiteindelijk was ik zelf ook wakker en had ik ook door dat ik iets geks had gezegd, alleen wist ik niet meer wat. Het had dus te maken met het feit dat ik een control freak ben. Zelfs in mijn slaap droom ik nog over alles wat ik moet doen en waar ik verantwoordelijk voor ben. Dat kan ik gewoon niet loslaten.

Soms loop je ergens tegenaan...

Het is af en toe echt naar om een control freak te zijn. Vooral wanneer dingen mis gaan kan ik me enorm naar voelen. Wanneer iets niet gaat zoals ik van te voren had gepland, kan ik daar dagen lang over inzitten en me er schuldig om voelen. Dit gaat vaak samen met woede en meerdere huilbuien. Ik vraag mezelf dan regelmatig af hoe ik zo had kunnen falen.
Daarnaast kan ik mezelf behoorlijk onder druk zetten, wat stress veroorzaakt. Zo kan er weer overbelasting ontstaan en dit bevorderd niet echt de sfeer voor mijn gezin, vriendinnen of Luuk. Ik kan doordat ik stress heb soms hele nare dingen zeggen en daarmee doe ik dan ook mensen in mijn omgeving pijn. Vaak heb ik er dan spijt van, maar op het moment zelf kan ik er dan vrij weinig aan doen. De control freak in mij is dan de overheersende hand en wekt heel veel irritatie op. Ik vind het soms echt vervelen dat ik een control freak ben en kan het af en toe ook zien als een slechte eigenschap van mij. Vaak wil ik te veel, te goed en meer. Dit kan niet altijd en dat kan ik zelden accepteren. Het is zo lastig om los te laten... Soms zou ik dat gewoon meer willen doen, bij andere mensen lijkt dat altijd zo makkelijk te gaan. Voor mij is dat te lastig...

Maar er zijn ook voordelen

Natuurlijk is het geen slechte eigenschap. Het geeft ook hele mooie en positieve kanten. Een control freak zijn is een kwaliteit die sommige andere mensen niet hebben. Wanneer jij de touwtjes in handen hebt, is er altijd goed resultaat en dit kan veel dankbaarheid opleveren vanuit de groep, maar ook vanuit jezelf. Je hebt het dan toch maar weer mooi voor elkaar wanneer dingen wel goed gaan! De eigenschap van een control freak zijn, maakt me juist tot wie ik ben. Ja, soms is het enorm lastig om er eentje te zijn en is mijn hoofd boos op me. Maar meestal ben ik er ook trots op dat ik een control freak ben. Hierdoor weet ik altijd precies wat ik wil, vergeet ik zelden bepaalde zaken, help ik anderen zo goed als ik maar kan en gaan dingen zoals ik dat zou willen. Juist door mezelf zo te pushen, haal ik vaak het beste in mezelf naar boven en dat is helemaal niet verkeerd. Het maakt mij tot wie ik ben. Een control freak zijn is iets dat bij mij hoort. Zolang het mij maar niet gaat overheersen, zie ik het als een positieve eigenschap en denk ik dat heel veel mensen nog wat van mij kunnen leren.

Ben jij een control freak?