Gastblog: Zakken voor je examen, het einde van de wereld?

Deze week is er weer een keer een gastblog voor jullie, geschreven door Marije Remmers. Zij is vorig jaar gezakt voor haar vwo-examen en wil graag laten weten hoe dat is en hoe je daarmee moet omgaan. Heel veel van jullie doen nu eindexamen en daarom is het ook wel fijn rekening te houden met het ergste. Zij zal in deze blog laten zien dat zakken niet het einde van de wereld is! 
-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Alle jaren van de middelbare school werk je naar één punt toe, je centrale examens. Van te voren heb je veel geoefend, misschien ook flink gestrest en daar zijn ze dan. Na de examens ben je toch een beetje onzeker. Ging het allemaal wel goed? Die biologie opgaven waren wel heel moeilijk! Dan krijg je de uitslag, je bent gezakt. Waar komt het door? Hoe ga je hiermee om? En wat moet je nu doen? 

Voorbereiding van je examen

Meaghan heeft in haar vorige blog al een aantal hele goede tips gegeven over examenvoorbereiding. Daarmee zou het in principe moeten lukken. Maar wat nou als je voorbereiding niet gaat zoals je wilt? Daarvoor geef ik nog even een paar extra tips mee.

 * Maak vooraf een planning. De komende weken tot aan het examen kun je vakantie vieren en daarna ‘even je examen maken’. Maar zo last minute is geen aanrader. Het belangrijkste is om te blijven herhalen en oefenen. Maak voor jezelf een planning waarbij je ongeveer twee examens per dag maakt. Met zo’n planning heb je voldoende tijd om voor elk vak een aantal examens te maken en toch niet overspannen te worden. Ontspanning en rust zijn heel belangrijk voor je hersenen.

* Neem voor je je examen ingaat alle regels door. Deze staan besproken op examenblad.nl. Het is verstandig om te weten voor welke vakken jij je extra moet inzetten en daar meer tijd voor moet inplannen. Denk hieraan bij het maken van je planning. Zorg dat je weet hoe de kernvakken- en de 5.5 -gemiddeld regel in elkaar zitten en wat er wel en niet meetelt. Aan de andere kant, laat de regels je niet te veel beïnvloedden. Ze zijn niet bedacht om jou te laten zakken, dus waarschijnlijk heb je er ook niet zoveel mee te maken. Het is voor jezelf wel rustig als je weet wanneer je wel en niet bent geslaagd, maar maak er geen groot drama van.

Als je toch heel erg gestrest raakt, bedenk dan dat het geen zin heeft. Door zenuwachtig te worden, blokkeer je je hersenen waardoor leren helemaal niet meer lukt. Vertrouw op jezelf en alles wat je kunt. Je wordt al je hele schoolcarrière voorbereid op dit moment, dus je bent er nu (bijna) klaar voor. Eén dagje meer of minder leren zal het verschil tussen zakken of slagen dan ook niet veroorzaken. Probeer daarom tijd in te plannen voor ontspanning. Ga een leuke film kijken, een avondje naar het theater of een middagje shoppen. De hele nacht in de discotheek dansen raad ik wel af, want het duur minstens drie dagen voor je hersenen en lichaam weer volledig zijn hersteld. Gelukkig zijn er genoeg andere dingen die wel kunnen. Door leuke dingen te doen laad je je hersenen weer op om er een dag later weer tegenaan te gaan. Leidt jezelf af, want met stressen werk je jezelf alleen maar tegen.

Heb je een oefenexamen gemaakt en is het resultaat teleurstellend, geef dan niet op. Het gaat om de oefening, niet om het resultaat. Kijk naar de fouten die je hebt gemaakt en bedenk waarom je dit fout hebt gedaan. Door met je examenbundel samen te werken kun je dat onderwerp nog even oefenen waardoor je het de volgende keer wel goed doet. Foutenanalyse is de sleutel tot verbetering.

Tot slot, heeft de school jullie natuurlijk goed voorbereid. In principe is het herhaling en kun je alles al. De meeste scholen hebben een slagingspercentage van boven de 80% dus het is echt niet onmogelijk om je examen te halen. Een goede voorbereiding is het halve werk! 

De uitslag

Na je examens kun je niets meer doen. Wachten tot de uitslag bekend wordt gemaakt is het enige. Wel worden de antwoorden gelijk na het examen gepubliceerd. Als je het prettig vindt, kun je hiernaar kijken. Denk er goed over na of dit voor jou verstandig is. Als je erachter komt dat je een examen helemaal hebt verprutst, is het misschien moeilijk om door te zetten met leren.

Een paar weken na de examens volgt de uitslag. ’s Ochtends worden de normen online gezet en zou je zelf al je kansen kunnen berekenen. De meeste scholen bellen de leerlingen in de loop van de dag op. Je krijgt je cijfers en de uitslag te horen. Ontzettend spannend natuurlijk! Zorg er daarom ook voor dat je die dag iets ter afleiding hebt gepland, anders wordt het wachten heel erg lang.

Op andere scholen worden allen de gezakte kandidaten gebeld. Hiervoor wordt dan een tijdsmarge genoemd. Zorg ervoor dat je op dit moment bereikbaar bent en er geen andere personen bellen. Op mijn school werden alle gezakte kandidaten tussen 15.00 en 17.00 uur gebeld. Ik had echter tegen familie gezegd dat ze niet op dat tijdstip mochten bellen. Laat ze weten dat je dat ook echt niet wilt. Mijn oma belde om 16 uur om te vragen ‘of ik al iets had gehoord’ en even later mijn zusje ‘dat ze met vriendinnen de stad in ging.’ Op zo’n moment zit je daar niet op te wachten, dus laat ze een berichtje sturen, want bellen veroorzaakt een halve hartverzakking.

Als er dan zo’n tijdsmarge wordt gesteld, moet je er wel rekening mee houden dat ze ook als het bijna tijd is nog kunnen bellen. Het is logisch dat je hoopvol wordt naarmate de tijd verstrijkt, maar het kan nog wel. Vorig jaar werd ik gebeld om 16.40 met het nieuws dat ik gezakt was. De school geeft je dan je cijfers en de reden waarom je (al dan niet) bent gezakt. 

Je bent gezakt, wat nu?

Het is logisch dat je eerst even flink mag balen. Kijk een leuke film, trakteer jezelf op nieuwe kleding, neem een lekker ijsje en troost jezelf. Niemand vindt het leuk om te zakken. Daar mag je best open over zijn. Het is jammer en eventjes voelt het alsof de wereld vergaat. Toch moet je daarna focussen op je verdere toekomst. Je zou kunnen blijven pruilen en een zwerversbestaan gaan leiden, maar dat klinkt niet zo aantrekkelijk. Kijk daarom ook naar verdere opties en geef niet op. Een jaartje langer is niet zo’n ramp!

Vooraf heeft de school vaak al overlegd of een her-examen mogelijk is en welk vak dan wordt aangeraden. Hiervoor krijg je advies van docenten en mogelijk ook extra hulp om het dit keer wel te halen. Universiteiten bieden (tegen vergoeding) vaak ook extra examentrainingen aan die je kan helpen je examen te verbeteren. Overleg met je docent waarom je gezakt bent. Zijn er bepaalde onderwerpen mis gegaan? Had je te weinig kennis? Of was je te slordig? Zij kunnen vaak advies geven over hoe jij je het beste op je her-examen kunt voorbereiden.

 Ben je definitief gezakt? Dan staat er een belangrijke keuze te wachten. In de meeste grote steden is er een mogelijkheid tot Voorgezet Algemeen Volwassenenonderwijs. Dit biedt vaak de mogelijkheid deelexamen te doen. Dit betekent dat je alleen de vakken waarop je gezakt bent opnieuw doet. Hierbij ga je alle stof vanaf het begin herhalen en doe je daarna mee met de centrale examens.

Als je naar het vavo gaat, moet je niet denken dat je dat ‘eventjes doet.’ Omdat je maar een beperkt aantal lesuren hebt, vergt dit veel zelfstudie. Wel heb je de tijd om alles opnieuw te leren en hoef je niet meer alle examens over te doen.

Je kunt natuurlijk ook het jaar op school overdoen. Met de school kun je bespreken of je vakken mag laten staan, werkstukken niet hoeft te doen en ervoor te zorgen dat jij het dit jaar wel gaat halen. Hierbij doe je vaak wel opnieuw examen in alle vakken. De school voelt ook een beetje met je mee, waardoor ze ervoor zullen zorgen dat jij een aangenaam tweede examenjaar krijgt.

Het belangrijkste advies wat ik je kan geven, is om er goed over na te denken. Zet alle voordelen en nadelen op een rijtje, vraag advies aan mensen die jou goed kennen. De school wil je hier vaak ook in begeleiden. Bij het decanaat kunnen ze je ook informatie geven over vavo-scholen bij jou in de buurt. Heb jij helemaal geen discipline en vind je het moeilijk je tijd zelf in te delen? Dan is een jaar op school misschien verstandiger dan het vavo. Kortom, laat je goed informeren over de mogelijkheden en kies wat het beste bij jou past.

Het leven is voorbij!

Gezakt zijn voor je eindexamens wordt vaak gezien als een ramp. Je moet nog een jaar op school zitten, weer zeurende docenten aanhoren en al dat huiswerk maken. Eigenlijk is het niet anders dan een jaar blijven zitten, alleen lijkt het groter doordat het om je examens gaat. Het is vervelend, maar elk voordeel heeft z’n nadeel.

 Naast dat je alle vrienden kwijt bent, iedereen gaat studeren, je plannen een jaar moet uitstellen en je zelf het gevoel hebt dat je hebt gefaald, zijn er ook voordelen. Je krijgt een nieuwe klas waardoor je nieuwe mensen leert kennen. Nu zul je misschien denken ‘ik ben een jaar ouder en zij zijn allemaal kinderachtig.’ Ja, je bent een jaar ouder en misschien iets wijzer, maar hoe was jij een jaar geleden? Misschien zijn het wel super aardige mensen en krijg je er nieuwe vrienden bij. Probeer het positief te benaderen. Zelf zit ik dit jaar in een hele gezellige klas, een extra jaar gaat daarom heel erg snel en is een stuk minder erg.

 Daarbij heb jij al de ervaring die zij niet hebben. Je hebt al eens examen gedaan, je weet hoe alles werkt en kunt anderen daarbij helpen. Je bent minder zenuwachtig omdat je precies weet hoe het examen eruit ziet, wat er gebeurt en daardoor ben je een stuk beter voorbereid.

Ook krijg je de kans om je cijfers te verbeteren. Vorig jaar koste het misschien heel veel moeite om voldoendes te halen, dit jaar zal het een stuk makkelijker gaan. Eigenlijk herhaal je het jaar waardoor je blijft oefenen en het minder inspanning kost. Daardoor valt school makkelijker te combineren met een bijbaantje, sport of leuke activiteiten.

 Als je goed overlegt met de school mag je vaak ook veel opdrachten laten staan. Denk aan het profielwerkstuk, dat heb je vorig jaar voldoende afgerond dus mag je dat waarschijnlijk laten staan. Hetzelfde geldt voor literatuur, presentaties of verslagen. Overleg dit met je docenten en begeleiders, zij zijn vaak bereid met je samen te werken. Zo kun je ervoor zorgen dat je hier geen tijd meer in hoeft te steken die je op andere vlakken kunt benutten.

Vrienden die nu wel gaan studeren krijgen een heel ander leven, maar jij hebt daar profijt van. Volgend jaar kun je ze precies vragen hoe je ook al weer studiefinanciering aan moest vragen of waar een fijne kamer te huur is. Doordat jij dit jaar meer tijd hebt, kun je gemakkelijk contact houden.

 Let er wel op dat als je het jaar overdoet, je het niet onderschat. Leren blijft oefenen en herhalen. Als jij het tweede jaar niets uitvoert, is het niet gek als je weer zakt. Zorg er daarom wel voor dat je bezig blijft en je aandacht een beetje bij school houdt.

Een jaar geleden was zakken voor het eindexamen het einde van de wereld. Ik zag nog een jaar school, zonder vrienden, weer al dat huiswerk en die toetsen echt niet zitten. Toen bleek dat ik ook echt gezakt was, heb ik een tijdje gebaald. Toch gaat het leven door. Ik besloot toch nog een jaar op school te proberen en dat viel me mee. Veel projecten mocht ik laten staan, ik had minder uren, ik kende de opdrachten en wist beter wat ik moest verwachten. Nu heb ik een aantal leuke nieuwe vrienden erbij, betere cijfers, meer vrije tijd en vooral veel minder stress, en dat allemaal door slechts een extra jaartje. Zie je wel, zakken is zo erg nog niet!

Het was jammer dat ik mijn studieplannen moest uitstellen, maar soms gaat iets niet zoals je wilt. Achteraf gezien vind ik dit tweede jaar fijn. Nu kan ik rustig gaan studeren en heb ik een gezellig jaar gehad. Ik begin nu ook iets zekerder aan m’n examens en heb een grotere kans om te slagen. Als ik weer zak, vind ik het jammer, maar is het altijd weer op te lossen.

Voor iedereen die aan de examens begint; heel erg veel succes! Mocht je zakken, dat kan je ook veel opleveren.  Zakken is geen wereldramp, zolang je het maar positief bekijkt!